खोजखबर संवाददाता
बाँके जेठ २६ गते ।
बाँकेमा खुलेआम खोला दोहनमा होडबाजी चलेको छ । स्थानीय सरकार, सिडिओ, प्रहरी र दोहनमा सक्रिय व्यक्तिको गतिलै सेटिङ खुलेआम भैरहेको छ । खोला र नदीहरूमा मापदण्डविपरीत डोजरसहितका ठूला मेसिन प्रयोग गरेर अवैध उत्खनन भइरहेको छ ।
राप्ती नदी किनारमा सातादेखि डोजर, एक्स्काभेटर, टिपर र ट्र्याक्टरको ताँती देखिएको छ । खोला धमिलो हुने गरी पानीको सतहसम्मै पुगेर खोला, नदी गहिरो बनाउँदै नदीजन्य सामग्री निकाल्ने काममा ‘स्थानीय डन’ हरू खटिएका छन । स्थानीय तहका जनप्रतिनिधि र प्रहरी प्रशासनले सामान्य अनुगमन समेत गरेका छैनन ।
राप्ती र भेरी तथा बबई नदी किनारमा दैनिक सयौं युवाले अवैध एक्स्काभेटर र टिपरलाई सुरक्षा दिने गरेका छन । स्थानीय र सरोकारवालाले अवरोध गर्न थालेपछि खोला दोहन गर्ने समूहले टोली नै खटाएर सुरक्षा दिन थालेको हो । स्थानीय तहका प्रतिनिधि र प्रहरी भने खोला सुरक्षामा कतै देखिँदैनन ।
आयोजनाको नाममा स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिकै हस्ताक्षरको भरमा वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन परीक्षण समेत नगरी लाखौं घनमिटरको परिमाणमा निकासी भइरहेको छ । आयोजनाका नाममा उत्खनन गरिएको ढुंगा र गिट्टी ठूलो फरिणाममा स्थानीय त्रेसर उद्योगमा जाने गरेको खुलेको छ । गाउँपालिका र जिससले मापदण्ड पूरा गरेको दाबी गरे पनि धेरै स्थानमा वातावरणीय प्रभाव परीक्षण समेत भएको छैन ।
अहिलेसम्म ढुंगा र गिट्टी निकाल्न भन्दै कोही परीक्षणका लागि नआएको राप्ती नदी किनारका स्थानीय बताउँछन । राप्तीबाट मात्रै दैनिक १ सय टिपरले माल ओसारेको ओसारै छन । वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकनअनुसार अहिले उत्खनन भइरहेको क्षेत्रमा १ दशमलव ८० देखि २ दशमलव २० मिटर गहिराइसम्म मात्र नदीजन्य पदार्थ झिक्न मिल्छ ।
त्यस्तै, २० देखि ६० मिटर चौडाइ र झन्डै एक किलोमिटर लम्बाइमा उत्खनन गर्न सकिन्छ । तर, अहिले सरकारी निकायको अनुगमन अभावमा खोला तीन मिटरसम्म गहिराइमा पुगेको छ । दुई किलोमिटरभन्दा बढी लम्बाइमा लस्करै ठेकेदारले सामान निकाल्ने गरेका छन ।
अनियन्त्रित ढुंगा र गिट्टी निकासीले राप्ती नदी गहिरिँदै गएर आसपासको बस्ती र जमिन जोखिममा परेको छ ।
Discussion about this post