बर्दिया असार ६ गते ।
मनसुन भित्रिएसँगै परेको अविरल वर्षापछि बाँके र बर्दियाका किसानहरुलाई रोपाईंको चटारो परेको छ।
कोरोना भाइरसको संक्रमण रोकथाम र नियन्त्रणका लागि सरकारले निषेधाज्ञा जारी गरेपनि खेती किसानी गर्ने कार्यलाई प्रशासनले सहजीकरण गर्ने निर्देशन दिएसँगै किसानहरु निर्धक्क रोपाईंमा व्यस्त भएका छन्।
जेठको अन्तिम सातादेखि वर्षा हुन थालेपछि असारको पहिलो साता नै बाँके र बर्दियाका अधिकांश स्थानमा खेतका गह्राहरुमा किसानहरुको मेला जस्तै लागेको छ। कोही खेत खन्ने, कोही बाउसे गर्ने, कोही बिउ काढ्ने, कोही रोपाईं गर्ने गरेको, रोपाईंको मनमोहक दृष्य देख्न पाइन्छ।
रोपारहरुले असारे भाकामा लोकगीत गाउनु, बाउसेहरुले हिलो छ्यापाछ्याप गर्नु, व्याडेहरुले रोपारहरुले गाएको भाका छोप्दै बिउ काढ्नु, हल गोरु जोत्नु कृषकको सस्कृती र पहिचान हो। आजकल हलगोरु हराउदै गएर कहि कतै मात्र हलगोरु देख्न पाइन्छ तर यतिबेला ट्याक्टर हरु नै खेतभरी देख्न पाइन्छ बर्षमा एक पटक रोपाइँ गर्दा नाचगान गरेर रमाइलो गर्नु रोपाईं संस्कृति हो। तर अचेल भने असारे भाका र रोपाईं संस्कृति बिस्तारै लोप हुँदैं गएको छ।
बढ्दो शहरीकरण, बेमौसमी नगदे बालीको बिस्तार र जग्गा प्लटिङ गरेर बाँझो राख्ने प्रवृत्तिले वर्षेनी धान खेती घट्दै गएपनि बाँके र बर्दियामा रोपाईंको रौनक भने नघटेको किसानहरु बताउँछन्।
वर्षको एक पटक हिलो खेल्नुपर्छ भन्ने परम्परागत मान्यताले पनि युवा पिँढी हिलोसँग पौंठेजोरी खेल्नकै लागि भएपनि रोपाईंमा जुट्ने भएकाले रोपाईंको रौनक घट्न नपाएको बर्दियाका युवा किसान असोक सुवेदी बताउँछन् । सधै अषाढ १५ मा हिलो खेली दहि चिउरा खाएर रोपाई सुरु गर्ने गरिएको तर यसबर्ष मनसुन चाडै सुरु भएकाले अषाढ १५ नकुरेरै रोपाइँ सुरु गरेको उनी बताउँछन् ।
रोपाईंको मौलिक परम्परा हराउँदै गएपनि यसकोे रौनक भने वर्षेनी बढ्दै जान थालेको र बाँके र बर्दियाका अधिकांश स्थानमा धान खेती नै गर्ने गरेको उनी बताउछन् ।
Discussion about this post