हुम्ला पुस ३० गते ।
पुरुष मात्र सहभागी हुने ढाल तरवार नाच लोप हुने अवस्थामा पुगेको भन्दै स्थानीय बासिन्दाले चिन्ता व्यक्त गरेका छन्। पहिले–पहिले शुुभ कार्य र चाडपर्वमा सधैँ नाचिने उक्त नाच अहिले नाच्नै छाडिन थालेपछि विशेष गरी बूढापाकामा यो चिन्ताको विषय भएको हो।
सिमकोट गाउँपालिका– २ को ठेहे गाउँका स्थानीय बमबहादुुर भण्डारी पछिल्लो समय ढाल तरवार नाच नाच्न छाडिएपछि यो नाच लोप हुने अवस्थामा पुगेको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरे। विवाह, ब्रतबन्ध, चाडपर्व र सभा समारोहमा पुुरुष मात्र सहभागी भएर ढाल तरवार समातेर नाचिने यो नाच अहिले नाच्नै छाडिएपछि संस्कृति नै लोप हुुन लागेको उनले बताए।
विवाह, ब्रतबन्ध र चाडपर्वमा पहिले ढाल तरवार नाच अनिवार्य चाच्ने गरिन्थ्यो। नाचमा सहभागी हुने पुरुषले एउटा हातमा तरवार र अर्को हातमा ढाल समातेर नाच्ने गर्छन्। अहिले परम्परागत रुपमा गरिने विवाह र ब्रतबन्ध संस्कार गर्न छाडिएपछि विशेष गरी अघिल्लो पुस्ताका बूढापाका बढी चिन्तित हुने गरेको उनले बताए। घर–घरमा भएका ढाल र तरवार पनि खिया लागेर जीर्ण हुने अवस्थामा पुुगेका छन्।
उनले शुुभ कार्यका बेला नाचिने परम्परागत संस्कार लोप हुनुु एउटा मनोरञ्जन दिने कार्य हराउँदै जाने र अर्को लामा समुदायबाहेक अन्य समुदायको संस्कृति लोप हुने चिन्ता स्थानीयले गरेका हुन्।
दुुईदेखि तीन जोडी पुुरुष सहभागी भएर यो नाच नाच्ने गरिन्छ। नाचमा सहभागी पुुरुषले परम्परागत पहिरन ऊनको बख्खु लगाएर टाउकोमा पटुुका बाँध्ने गरिन्छ।
सिमकोट गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष सुशिला रोकाया भामले चार सय वर्ष पुरानो परम्परा बोकेको ढाल तरवार नाचलाई संरक्षण गरिनुु आवश्यक रहेको बताइन्। उनले आफू सानो हुँदा विशेष गरी असोज, मंसिर, माघ, फागुन, वैशाख र असारमा नाचिने यो नाच अहिले छाडिएकोमा दुुःख व्यक्त गरिन्।
उनले पछिल्लो पुस्ताले नाच सिक्ने जाँगर नदेखाउनुु र परम्परागत विवाह गर्ने चलन हराएका कारण यसका लागि गाउँपालिकाले संरक्षणको कार्यक्रम ल्याउने उनले बताइन्।
Discussion about this post