बाँके भदौ १७ गते ।
नेपालगन्ज लागुऔषधको ट्रान्जिट प्वाइन्टकै रुपमा परिचित छ । साबिक मध्य र सुदूरपश्चिमको प्रमुख बजारका रुपमा रहेको नेपालगन्जमा बढ्दो सहरीकरण र बसाइसराइका कारण पनि लागुऔषध कारोवारीका लागि प्रमुख गन्तव्यस्थल नै बनेको छ ।
त्यतिमात्र होइन भारतीय सिमासँग जोडिएको जिल्ला भएकाले पनि लागुऔषधको सहज पहुँच हुँदा यहाँ दुव्र्यसनको अवस्था भयावह छ । कुनैबेला लागुऔषधको मुख्य कारोवार र सेवन हुने थलोको रुपमा परिचित बाँकेको जयसपुरलाई चुनौति दिँदै अहिले नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका–१४ उधौपुर्वा लागुऔषधको कारोवारको मुख्य गन्तव्य बनेको छ ।
प्रहरीको ठूलो प्रयासकाबीच अहिले जयसपुरमा लागुऔषधको कारोवार न्यून छ । तर अहिले भने जयसपुरलाई विर्साउने गरी उधौपुर्वा लागुऔषध कारोवारीका लागि प्रमुख केन्द्र बनेको छ । योसँगै सटेका गोसाइपुर्वा र कल्लुपुर्वामा पनि लागुऔषधको कारोवार बढ्दै गएको छ । अहिले यहाँ नेपालगन्जका लागुऔषध कारोवारी तथा सेवनकर्ताहरु त्यहीँ पुग्ने गरेका छन् ।
कलिला उमेरका बालबालिका समेत लागुऔषधको दुव्र्यसनमा फसेका छन् । नेपालगन्जका दुव्र्यसनीहरु त्यहीँ गएर लागुऔषधको सेवन गर्छन् । युवायुवतिहरु दिनभरी उधौपुर्वामा लागुऔषध सेवन गर्छन् र साँझ परेपछि फर्किने गरेका छन् । त्यहाँका स्थानीयबासीका अनुसार लागुऔषध नियन्त्रण व्यूरोका प्रहरीकै संलग्नतामा लागुऔषधको कारोवार हुने गरेको छ ।
कारोवारीहरुले प्रहरीसँगको सेटिङमा प्रतिबन्धित लागुऔषधको कारोवार गरिरहेका छन् । स्थानीयबासीलाई लागुऔषध कारोवार गर्ने डिलरहरु राम्रोसँग थाहा छ । त्यसबारेमा प्रहरीलाई पनि भनेका छन् । प्रहरीले लागुऔषध कारोवार गर्ने तराजुसहित मान्छे पक्राउ पनि गर्छ । तर पैसा लिएर कारोवारीलाई छोड्ने गरेको गुनासो स्थानीयहरु गर्छन् । स्थानीयले प्रहरीलाई खवर गर्छन् । तर प्रहरीले कारोवारीलाई कारवाही गर्नुको साटो उल्टै सूचना दिएर भगाउने काम गर्ने गरेको स्थानीयहरु बताउँछन् ।
नेपालगन्ज लागुऔषध व्यूरोमा ११ जना छन् । उनीहरुको कार्यक्षेत्र बाँके र बर्दिया हो । लामो समयदेखि उनीहरु नेपालगन्ज व्यूरोमा छन् । लामो समय बस्दा उनीहरुलाई यहाँको धेरै कुरा थाहा छ । उनीहरुलाई लागुऔषध प्रयोगकर्ता र कारोवारीबारे राम्रोसँग थाहा छ । त्यसैले उनीहरुले डिलर वा कारोवारीसँगको सेटिङमा प्रयोगकर्ताहरुलाई पक्राउ गरेपनि मुख्य कारोवारीलाई भने छुट दिने गरेका छन् । त्यसैले बाँकेका धेरै ठाउँमा लागुऔषध कारोवार फस्टाएको स्थानीयहरु बताउँछन् ।
प्रहरीले प्रयोगकर्ताहरुलाई पक्राउ गरेपनि मुख्य कारोवारीलाई भने छुट दिएको स्थानीय बताउँछन् । डिलरले दिनदहाडै खुलियाम लागुऔषध विक्री गरेपनि प्रहरीले अहिलेसम्म पक्राउ गर्न सकेको छैन । स्थानीयका अनुसार त्यहाँ चार वटा लागुऔषध विक्री गर्ने डिलर छन् । उनीहरुले दिनदहाडै लागुऔषध विक्रीवितरण गर्ने गरेको स्थानीय बताउँछन् ।
आफ्नो गाउँनै लागुऔषध कारोवारीको गन्तव्य स्थल भएपछि त्यहाँका महिला तथा बालबालिकाहरु ठूलो जोखिममा छन । बालबालिकाहरु कुलतमा फस्ने जोखिम बढ्दै गएको छ; भने महिलाहरुले असुरक्षित भएको महसुस गर्न थालेका छन् । युवा पुस्तामा पनि लागुऔषधको जोखिम बढेको छ ।
Discussion about this post