बाँक मंसिर ३ गते ।
छठ पर्वको अवसरमा नेपालगन्जस्थित बागेश्वरी मन्दिर परिसरमा भक्तजनको घुइँचो लागेको छ । अस्ताउँदो सूर्यलाई भक्तजनले अर्घ दिएका छन् । भक्तजनले श्रद्धा, भक्तिपूर्वक धार्मिक परम्पराअनुसार हर्षोल्लासका साथ मनाई रहेका छन् ।
अघिल्लो वर्षको भन्दा यस वर्ष बागेश्वरी मन्दिर परिसरमा भक्तजनको संख्या अत्यधिक बढेको बागेश्वरी मन्दिर ब्यवस्थापन समितिले जनाएको छ । विगत १० वर्षदेखि नेपालगन्जमा छठ पर्व मनाउने क्रम बढ्दो छ ।
सत्य र अहिंसाप्रति मानवको रुचि बढाउने र सबै जीवप्रति सहानुभूति राख्न अभिप्रेरित गर्ने तराईवासीको महान् चाड हो, छठ पर्व । तराईका सबै जातजातिले साझा रुपमा मनाउने यस पर्वको विशेषता हो । सूर्य उपासना परम्पराको मोहक पद्धति मानिएको संसारमा यो एउटा यस्तो पर्व हो जसमा अस्ताउँदो र उदाउँदो सूर्यलाई पूजा गरिन्छ ।
षष्ठी तिथिमा मानिने हुनाले यसलाई छठ भनिएको हो । छठ भनेको छैँटो तिथि अर्थात् छ अंक को प्रतिकात्मकस्वरुप यसलाई यस्तो नाम दिईएको हो । यो पर्व चतुर्थीको दिनदेखि सुरु भए तापनि षष्ठी तिथिमा अस्ताउन लाग्दाखेरीको सूर्यलाई पूजा गरी अर्घ्य दिएपछि त्यो रातभर जाग्राम बसी भोलिपल्ट सप्तमीको सूर्योदयमा सूर्यको पूजा गरी पुनः सूर्यलाई अर्घ्य दिएपछि मात्र यो ब्रतको समापन गरिन्छ । अघि त्रेता युगमा भगवान श्रीरामले सीतालाई अयोध्यामा लिएर आउँदा सरयु नदीमा स्नान गरी यहीँ कार्तिक शुक्ल षष्ठीको दिन अस्ताउँदो सूर्यास्तलाई अर्घ्य दिएर यो ब्रतको सुरुआत भएको मानिन्छ ।
सूर्यनारायणको उत्पत्तिको विषयमा विभिन्न पौराणिक ग्रन्थहरुलाई आधार मान्दा पालनकर्ता विष्णुको नाभिबाट उम्रिएको कमलको फूलमाथि आविर्भाव हुनु भएका सृस्टिकर्ता ब्रह्माजीको मनबाट मरिचि ऋषि र उनीबाट कश्यप ऋषिको जन्म भयो । कश्यप र अदितिबाट विवश्वान सूर्यको जन्म भएको कुरा पौराणिक कथाहरुमा पाईन्छ । उहाँ मृत अण्डमा प्रवेश गरी हिरण्यमय अर्थात् ज्योतिर्मय भई विश्वब्रह्माण्डमा प्रकाशित भएकोले साक्षात् नारायणस्वरुप मानेर पूजा गरिन्छ ।
सूर्यका १२ वटा नाम छन् । तिनै नामका आधारमा महिनाका नामहरु बनेका छन् । सूर्यकी पत्नीको नाम संज्ञा हो । उनी विश्वकर्माकी छोरी हुन् । उनीबाट छाँया र सावर्णी मनुको र तपति नाम भएकी एक पुत्रीको जन्म भएको थियो ।
ब्रम्हाण्डमा रहेका ९ ग्रहहरुमध्ये सूर्य प्रमुख ग्रहको रुपमा मानिन्छन् । सबै ग्रहले सूर्यको परिक्रमा गरिरहेका हुन्छन् जसका आधारमा हामी समयको गणना गर्दछौँ । सूर्यका १२ वटा नामका आधारमा सूर्यलाई पूजा आराधना गर्न सकिन्छ ।
Discussion about this post