सरला सुवेदी
बर्दिया फागुन ८ गते ।
बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्ज मध्यवर्ती क्षेत्रका किसानहरुले जंगली जनावरका कारण अन्नबालि क्षति भएको भन्दै बिकल्पका रुपमा बेसार खेति सुरु गरेका छन । बेसार खेतिलाई जंगली जनावरले क्षति नपुर्याउने हुँदा किसानहरु बेसार खेतितर्फ आकर्षित भएका छन् ।
अन्नबालिको उत्पादन लिन नसकेका किसानहरुले बेसार खेतिबाट राम्रो आम्दानि लिन थालेका छन् ।
जङ्गलि जनावरले धान मकै गहुँ लगायत अन्नबालि नोक्सान गरिदिदा परम्परागत तवरले खेति गर्दै आएका किसानहरुले बिकल्पका रुपमा बेसार खेति सुरु गरेका हुन् ।
बर्षभरि गरेको मेहनतको फसल छिन भरमै जंगली जनावरले खाइदिनाले पीडित बनेका किसानले पछिल्लो समय बेसार खेतीबाट राम्रो आम्दानि लिन थालेका छन् ।
जंगली जनावरले लगाएको अन्नबालि नास गरिदिने बालि भित्राउन नपाउने गरेको र विकल्पमा रुपमा बेसार खेति गरेको स्थानिय किसानहरुको भनाई छ।
जंगली जनावरबाट आजित भएका किसानहरुले केहिबर्ष यता विकल्पको रुपमा बेसार खेति गर्दै आएका छन् ।
सुरुका बर्षहरुमा दलित सेवा नामक सस्थाले किसानहरूलाई निशुल्क रुपमा बेसारको बिउ तथा तालिम उपलब्ध गराएको थियो।
व्यवसायीक रुपमा बेसार खेती सुरु गरेपछि दलित महिला उत्थान संघबाट तालिम र बेसारलाई धुलो बनाउने मेसिन, स्थानीय पालिका मधुवन नगरपालिकाबाट ५ लाख ५० हजार रुपैयाँ र राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष (एनटिएनसि) बाट ८ लाख रुपैयाँ आर्थिक सहयोग पनि पाएका छन् ।
किसानहरुले उत्पादन गरेको बेसार प्रतिकिलो दुई सय पचास रुपैयाँमा बिक्रि हुदै आएको छ तर बेसार खेति गर्दै आएका किसानहरुलाई पहिले पहिले बजारीकरणको समस्या बेहोर्नु परेको थियो भने अहिले समुह बनाएर सामुहिक रुपमा काम गरिरहेका छन् जसले गर्दा बजारिकरण गर्न सहज भएको स्थानीय कृषक नयाराम सुनार बताउनु हुन्छ।
स्थानीय प्रदेश र संघीय सरकारसङ्ग बजारीकरणका लागि पहल गरिदिन किसानले माग समेत गरेका छन्। पछिल्लो समय मधुवन नगरपालिकाले पनि त्यसक्षेत्रलाई बेसार पकेट क्षेत्र घोषणा गरि बेसार खेतिलाई प्रोत्साहन गर्ने प्रयास गरेको छ।
उत्पादन भएको बेसार प्रशोधन लेबलिङ्ग लगायतका कार्यहरु स्थानिय स्तरमै गर्न सकेपनि उचित बजारीकरणको समस्या भएको भन्दै सहयोगि सस्थाहरुसङ्ग समन्वय गरेको मधुबन नगरपालिका वडा नम्बर १ का वडाअध्यक्ष मिन बहादुर थापको भनाई रहेको छ।
पछिल्लो समय हात्ति ब्राण्ड नामक बेसारबाट त्यहाको बेसार बजारीकरण भैइरहेको छ।
राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा मध्यवर्ती क्षेत्रका किसानका लागि बेसार खेति उपयुक्त भएको र बर्दिया जिल्लालाई बढि बेसार उत्पादन गर्ने जिल्लाका रुपमा बिकास गर्न सकिने कृषि प्राबिधिकको भनाई छ।
प्राय जंगली जनावरले बेसार खेतीलाई नोक्सानी नगर्ने भएकोले किसानहरु बेसार खेतितर्फ आकर्षित भएका हुन तर उत्पादन भएको बेसार बजारिकरणमा भने केहि समस्या भएको भन्दै उत्पादित बेसारको बजारीकरणको साथै किसानहरूलाई प्राबिधिक ज्ञानका लागि स्थानिय सरकारले ध्यान दिन जरुरी छ र निकुञ्ज आसपासका किसानहरुलाई बेसार खेति तर्फ आकर्षित गर्न विभिन्न कार्यक्रम संचालन गर्न आवस्यक देखिन्छ।
Discussion about this post