बाँके मंसिर २० गते ।
बाँकेका स्थानीय तहले प्रत्येक वडालाई बालविवाह मुक्त घोषणा गरेपनि लुकीछिपि अहिले पनि वालविवाह कायमै देखिएको छ ।
यसले सरकारको लक्ष्य पूरा हुन सकेको छैन । तर, यस अभियानमा राज्यको करोडौं लगानी भैसकेको छ । बाँकेको नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका र कोहलपुर नगरपालिका क्षेत्रमै वालविवाहका घटना भैरहेका छन ।
तर, यसको रोकथाममा यी पालिका समेत उदासीन छन । राप्तीसोनारी, नरैनापुर, डुडुवा, जानकी, खजुरा र बैजनाथमा पनि वालविवाहले प्रसय पाइरहेको स्थानीय बताउँछन् । यद्यपि एकिन रेकड भने कुनै पालिकासँग छैन । यसले बाँके वालविवाह मुक्त घोषणा अभियानलाई गिज्जयाई रहेको छ ।
सामान्यतया २० वर्ष भन्दा कम उमेरमा गरिने विवाहलाई बाल विवाह भन्ने गरिन्छ । २० वर्ष भन्दा कम उमेरमा विवाह गर्ने तथा गराउने कार्य गैरकानुनी मानिन्छ ।
समाजमा बालविवाह अझै भैरहेकै भन्दै यसै अभियानमा काम गरिरहेका समृद्धि फाउन्डेसनका अध्यक्ष महेश चौधरी बाल विवाह न्युनिकरण गर्न तिनै तहका सरकार लागिपरेको बताए । उनले भने, तर बालविवाहमा कमी आउन सकेको छैन ।
बाल विवाहको विषयमा कतिपय पालिका र प्रदेश सरकारकै योजना अलपत्र परेको छ । प्रदेशलाई बालबिवाह मुक्त घोषणा गर्ने प्रदेश सरकारको योजना पुरा नभएपनि पालिकाले प्रभावकारी प्रयास गर्न चासो देखाएका छैनन ।
नेपालले दिगो विकास लक्ष्य अनुरुप सन् २०३० भित्र बालविवाह अन्त्य गर्ने लक्ष्य लिएको छ । विसं २०२० को मुलुकी ऐनले अभिभावकको अनुमतिमा विवाहको उमेर महिलाको १८ र पुरुषको २० वर्ष कायम गरिएको थियो ।
त्यसपछि केही नेपाल कानुन संशोधन तथा खारेज गर्ने ऐन २०७२ ले २० वर्ष नपुगी विवाह गर्न रोक लगाएको हो । यसैगरी मुलुकी देवानी संहिता ऐन २०७४ ले २० वर्ष नपुगी गरिएको विवाहलाई बालविवाह भनेको छ ।
यदि २० वर्ष भन्दा कम उमेरमा गरिएको विवाह स्वतः खारेज हुने व्यवस्था गरेको छ । तर पछिल्लो समय बढ्दो आफूखुशी बालविवाह गर्ने अभ्यास थप जटिल बन्दै गइरहेको चोौधरीले बताए ।
Discussion about this post