बाँके साउन १९ गते ।
जनैपुर्णिमाको दिन नेवार समुदायमा घर घरमा क्वाँटी खाने प्रचलन छ । पछिल्लो सयम सबै समुदायको यसको लोकप्रियता बढेको छ । बर्खाको समयमा खेतीकिसानी गर्नेहरुलाई बढी पौष्टिक आहार चाहिने भएकाले क्वाँटीको विशेष महत्व रहेने संस्कृतविद् सत्यमोहन जोशीले जानकारी दिएका छन् । उनले नेवार समुदायमा हरेक चाड पर्वमा केही न केही खाना विशेष हुन्छ जसले हामीलाई रोगसँग लड्न मदन गर्नुको साथै रो’गप्रतिरोधात्मक क्षमता पनि बढाउछ ।हामी कृषि उद्यममा आधारित जीवनशैलीमा बाँचेका छौं जोशीले भने खेतीपातीको कामले थकित शरीरमा उर्जा ल्याउन र चिसो भगाउन क्वाँटी खाने गरिन्छ ।
गेडागुडी अर्थात प्रोटिन हुने भएको कारण पनि यो मौसममा क्वाँटी खाने चलन गरिएको उनले बताए।मास, भटमास, मस्याम, हरियो र सेतो केराउ, सानो केराउ, कालो चना, सेतो चना र सिमी, बोडी, बकुल्ला, मुंग लगायतका गेडागुडीको मिश्रण नै क्वाँटी हो जोशीले भने क्वाँटी विशेष गरि नेवारी परिकार हो । नेपाल भाषामा क्वाँ भनेको तातो हो भने टि भनेको झोल हो । क्वाँटी विभिन्न गेडागुडीबाट बनाइने हुनाले यो परिकार पोषणले भरिपूर्ण हुन्छ ।क्वाँटीबाट पूर्ण प्रोटिन पाइने पोषणविद् डा.अरुणा उप्रेतिले बताइन ।
उनले फरक–फरक गेडागुडीको मिश्रणबाट तयार पारिने भएकाले क्वाँटीलाई शक्तिवद्र्धक पौष्टिक आहारका रुपमा लिने पनि जानकारी दिइन। यता आयुर्वेद डा. हेमकुमारी अधिकारीले कोरोना संक्रमणको महामारी बढी रहेको सबैलाई रोग प्रतिरोधात्मक खाने कुरा चाहिन्छ त्यसको विकल्प हो क्वाँटी उनले भनिन् यसको मतलव क्वाँटी खाएर कोरोना नलाग्ने भन्ने होइन तर यसमा रोगप्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउने ‘एन्टी अक्सिडेन्ट’ पनि हुन्छ भनिन् । डा.अधिकारीले मधुमेह, पायल्स, कब्जियत, रुघाखोकी, लिभरसिरोसिस, सुत्केरी महिला, वृद्ध वृद्धाका लागि समेत क्वाँटीले फाइदा हुने जानकारी दिइन ।
प्रोटिनको मात्रालाई सन्तुलनमा राख्नुपर्ने मृगौला रोगी, युरेनिया तथा युरिक एसिडका बिरामीले भने क्वाँटी खाँदा विचार पुर्याउनुपर्ने पनि सुझाव दिइन । यस्तै पोषणविद् डा.उप्रेतिले हामी गेडागुडी भिजाएर त्यो अंकुराएपछि खान जाँगर चलाउँदैनौ ।अंकुरित गेडागुडी एक पटक मात्र होइन, हरेक दिन आवश्यक हुन्छ शरीरलाई । त्यसैले जनै पूर्णिमा नै कुर्नु नपर्ने प्रष्ट पार्छ्न।उनको अनुसार क्वाँटी आफैमा प्रोटिनको सम्पूर्ण स्रोत हो । यो शक्तिवद्र्धक एवं पौष्टिक आहारा हो । यसमा भिटामिन बिका सबैजसो प्रकार पाइन्छ ।
क्वाँटीलाई ज्वानोमा झानेर वा पकाएर खाने गरिन्छ । यो स्वादिलो परिकार पनि हो ।
Discussion about this post