बाँके वैशाख १८ गते ।
बैशाख १५ गते साझ ट्राफिक पोष्ट चपरगौडीका बरिष्ठ प्रहरी हवलदार खिमबहादुर रानालाई सवारी साधनबाट रकम उठाउँदा उठाउँदै इप्रका कोहलपुरका डिएसपी सुन्दर तिवारीले रंगेहात पक्राउ गरे । सवारी साधन चेकजाँचका नाममा अवैध रकम असुलीसहित पक्राउ परेका रानालाई डिएसपी तिवारीले अवैध असुली बारे सोधखोज गरे । रानाले सोझो पाराले जवाफ दिए जिल्लामा बुझाउनु पर्छ सर त्यसैले उठाएको हो ।
रानाले डिएसपीसँग जे बोले त्यो यथार्थ थियो । तल्लो तहका प्रहरी कर्मचारीलाई उनीहरुको जागिर धरापमा पार्न लगाएर जिल्ला नेतृत्वले कसरी चरम भ्रष्टाचार गर्दो रहिछ भन्ने एउटा गतिलो उदाहरण हो चप्परगौडी पोष्टमा डिएसपी तिवारीले फेला पारेको यो घटना । चपरगौडी ट्राफिक पोष्टको कमाण्ड सई भेषराज पौडेलले सम्हाल्दै आएका थिए । चपरगौडी पोष्टबाट ट्राफिकको जिल्ला नेतृत्वलाई महिना–महिनामा ४० हजार रुपैयाँ बुझाउनु पर्छ । रकम नबुझाउने हो भने जिल्ला नेतृत्वले महिना दिनमै सरुवा गरिदिन्छ । त्यसको मार पौडेलले खेपिसकेका छन् ।
किनभने चप्परगौडी पोष्ट इन्चार्ज अघि पौडेललाई चिसापानीको इन्चार्जमा खटाइएको थियो । त्यहाँबाट उनलाई महिना दिनमै जिल्ला नेतृत्वले हटायो । प्रहरी निरीक्षक तिलक सुनार आइजिपीको सचिवालयबाट २०७९ फागुन २६ मा काज सरुवा लिएर जिल्ला ट्राफिक बाँकेमा आएपछि रकम असुलीमा दवाव दिँदा पोष्ट सम्हाल्ने इन्चार्जहरु तनावमा छन् । यहाँसम्मकी नेपालगन्ज अस्थायी पोष्टले महिनामा एक लाख २० हजार रुपैयाँ जिल्ला नेतृत्वलाई बुझाउँदै आएको थियो ।
तर, सुनारले १ लाख ५० हजार देखि तल नबुझ्न प्रहरी जनाव कमल बनजाडेलाई निर्देशन दिएका थिए । नेपालगन्ज अस्थायी पोष्टमा अफिसकलरको जिम्मेवारी पाएका एक जना प्रहरी भन्छन्–‘३० हजार रुपैयाँ थपेर दिएपछि मात्रै बनजाडेले महिनावरी बुझे ।’ सुनार आएपछि जिल्लामा रहेका एक दर्जन अस्थायी पोष्टहरुको महिनावरी रकम बढाइएको छ ।
को हुन् बनजाडे ?
बनजाडे जिल्ला ट्राफिक कार्यालय बाँकेमा कार्यरत प्रहरी जवान हुन् । पछिल्लो समय प्रहरी निरीक्षक सुनारले उनलाई असुली धन्धाको ‘नाइके’ बनाएका छन् । पोष्टहरुसँग ‘डिल’ गर्ने, रकम बुझ्ने सबै काम बन्जाडेले गर्ने गरेका छन् । प्रहरी जवान बन्जाडेसँगै सुनारले दुई जना सईलाई पनि आफ्नो विश्वास पात्र बनाएर असुलीको ग्रुपमा मिलाएका छन् । प्रहरी प्रधान कार्यालयबाट सुनारले सेटिङ मिलाएर सइ भुपेन्द्र विष्ट र सई खेमानन्द पंगेनीलाई काजमा आफुसँगै बाँके ल्याएर आफ्नो असुली धन्दालाई गोप्य बनाउने प्रयास गरेका हुन् ।
यसअघि अफिसमा बस्दै आएकालाई सुनारकै भाषामा पुराना मु…हरुलाई लखेटेर तिमीहरु (विष्ट, पंगेनी र बन्जाडे) ले अफिस चलाउने हो भनेका थिए । पोष्टहरुबाट आउने अवैध तर सुनारको भाषामा बैध असुलीसँगै उनले पछिल्लो समय सवारी सवारी चालक अनुमति पत्र लाइसेन्समा पनि सेटिङ मिलाएर अर्को असुली धन्धा सुरु गरेका छन् । काजमा बाँके आएका उनले एक महिनासम्म लाइसेन्स सम्बन्धीत सबै काम बन्द गराएका थिए ।
अहिले लाइसेन्समा सेटिङ्ग मिलेपछि आफ्ना विश्वास पात्रकारुपमा सई भुपेन्द्र बिष्ट र चालक सहायक हवलदार ओम राना खटाउने गरेका छन् । सुनारको सेटिङको तथ्य बुझ्न यातायात कार्यालयबाट लिइएको परीक्षाको नतिजा हेरे पुग्छ । सुनार आएपछिको एक महिनाको अवस्थामा लाइसेन्सको ट्रयालमा कति पास भए ? सेटिङ मिलेपछि अहिले कति पास भइरहेका छन् ? त्यसको तथ्य हेरे पुग्ने एक जना प्रहरी अधिकृत बताउँछन् । लाइसेन्सको सेटिङको तथ्य बाहिरिने भयले गर्दा सुनारले विश्वासपात्र सइ भुपेन्द्र बिष्ट र चालक सहायक हवलदार ओम रानाबाहेक अरु कसैलाई लाइसेन्स ट्रायलमा खटाउँदैनन् ।
सुनारले भने डिआइजी भएपछि करोडौं कमाउँछु …
प्रहरी निरीक्षक सुनारको दुई जिव्रे व्यवहार देखेर मातहतका प्रहरी कर्मचारी दिग्दार बनेका छन् । आन्तरिक व्रिफिङमा उनले असुली धन्दा शुन्य पार्ने बताउँछन् । निकै रौद्ररुपमा प्रस्तुत हुने उनले आफु फ्रेसको इनिस्पेक्टर भएको र भोलि डिआइजीको लाइनमा रहेको सुनाउँछन् ।
आफुलाई अहिले पैसाको कुनै कमी नभएको बताउँछन् । र, भन्छन् पैसा कमाउने बेला अझै आएको छैन् । उनको भनाइ उध्रृत गर्दै एक अधिकृत भन्छन्–‘एसपी, एसएसपी र डिआइजी हुँदासम्म करोडौं पैसा कमाइहाल्छु अहिले मलाई के को पैसाको कमी छ ?’ सुनार जव व्रिफिङ सकेर निस्कन छन् प्रहरी जवान बन्जाडेले इन्चार्जहरुलाई फोन घुमाउँदै भनिहाल्छन महिना बित्ना साथ रकम लिएर आउनु होला सरको आदेश छ ।
सुनारले आफु आइजिपीको सचिवालयबाट आएकाले कसैले हल्लाउन नसक्ने समेत बताउने गरेको ति अधिकृतहरु सुनाउँछन् । ‘काज हैन दरवन्दी नै यही पार्छु सुनारले धम्कीपूर्ण भाषाले भन्छन्–‘सचिवालयबाट आएको हुँ मेरो पावर तिमीहरुले देखेकै छैनौं ।’
अनुशासन छैन सुनारमा
दर्जाले केही जुनियर तर उमेरले सुनार भन्दा पाका अधिकृतहरुलाई उनले सिधैं ‘त’ सम्वोधन मात्र गर्दैनन् सिधैं मु…..मा…..को शब्दले बोलाउँछन् । अनलाइन खोजखवरको सम्पर्कमा आएका एक जना अधिकृतस्तरका प्रहरीले भने जागिरको उत्तरार्धमा पुगेका, २० औं वर्ष प्रहरी संगठनमा सेवा गरेका उमेरले पाका अधिकृतस्तरका प्रहरी कर्मचारीसमक्ष सुनार सरको व्रिफिङ समेत तल्लोस्तरको हुने गरेको बताए ।
अर्का अधिकृतस्तरका प्रहरीले पनि सुनारको व्रिफिङ सिंगो संगठनलाई बदनीयत गर्ने खालको भएको बताए । उनले यतिसम्म भने समयमै सुनारलाई संगठनले नेतृत्व कौशलाता नसिकाउने हो भने सिंगो बाँके ट्राफिककै बदनाम हुने छ । ती अधिकृतले भने–‘सुनार सर फ्रेसको प्रहरी निरीक्षक भएर पनि होला । उहाँलाई आफ्नै खालको दम्भ भएको । तर नेतृत्व कौशला भने शून्य जस्तै देखियो ।’ प्रहरी संगठनमा जिल्लाको नेतृत्व लिएको अधिकारीले तल्लो तहलाई अनुशासन सिकाउने दायित्व पनि हो ।
तर सुनार आफैमा अनुशासनहिन्ताको पराकाष्ठा भएको अर्का प्रहरी अधिकृत बताउँछन् । ‘जागिरी जीवनमा यस्तो अनुशासनहिन हाकिम मैले कहिल्यैं देखेको भोगेको थिएन उनले भने–‘हाकिमले जे बोले पनि हुन्छ, जे गरे पनि हुन्छ भन्ने मान्यताबाट सुनार सर ग्रसित भएको देखिन्छ । माथिल्लो तहले उहाँ (सुनार) सरलाई नेतृत्व विकास र अनुशासन सम्वन्धि पाठ सिकाउन जरुरी छ ।’
Discussion about this post