बाँके कात्तिक २ गते ।
मनसुन बाहिरिएसँगै धान उत्पादनको भण्डारका रुपमा चिनिएका पश्चिम तराईका जिल्लामा किसानहरुलाई यतिबेला धान भित्र्याउन भ्याइनभ्याइ छ । पूर्वी नेपालमा बाढीले धानबालीमा ठूलो नोक्सानी गरेपनि पश्चिममा भने उत्पादन सप्रिएको भन्दै किसान पनि खुसी छन् ।
दशैं लगत्तै मनसुनसमेत बाहिरिएपछि किसान धान भित्र्याउने चटारोमा छन् । यस वर्ष धान भित्र्याउने चटारोमा रहेका पश्चिम तराईका बाँके, बर्दिया, दाङ, कैलाली, कञ्चनपुर लगायतका किसान भने उत्पादन राम्रो भएको भन्दै उत्साहित देखिएका छन् । यस वर्ष मल, बीउ र पानीको उचित व्यवस्था भएपछि धान राम्रोसँग फलेको जलपोखरी बाँकेकी किसान पवित्रा भण्डारी बताउँछिन् । मिहिनेत अनुरुपको राम्रै प्रतिफल देख्दा खुसी लागेको उनको भनाइ छ ।
मनसुन बाहिरिएकाले अब वर्षाको सम्भावना टाडिँदै गएको छ । त्यही भएर किसानहरु ढुक्कका साथ धान भित्र्याउन व्यस्त छन् । कतिपय किसानले त धान काटेर तोरी, गहुँजस्ता बाली लगाउन खेतसमेत जोतिसकेका छन् । साढे ३६ हजार हेक्टरमा धानखेती भएको बाँकेमा वर्षाले क्षती नगरेका कारण किसानहरु मिहिनेत र लगानीअनुसार प्रतिफल पाइने भएपछि खुसी भएका हुन् । लुम्बिनी प्रदेशको भूमि व्यवस्था तथा कृषि मन्त्रालयका अनुसार आर्थिक २०८०÷८१ मा १२ लाख ९६ हजार ८९३।४ मेट्रिक धान उत्पादन भएको थियो ।
मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार लुम्बिनी प्रदेशमा ३ लाख ११ हजार ४२ हेक्टर क्षेत्रफलमा धान रोपाइँ भएको छ । मन्त्रालयले अहिलेसम्म उत्पादनको पूर्वानुमान नगरेपनि अघिल्लो वर्षको तुलनामा धान उत्पादन बढ्नेमा ढुक्क छ । बाढी र डुवानबाट सबैभन्दा बढी क्षती हुने बर्दियामा समेत यो पटक धान उत्पादन बढ्ने भएपछि समग्र प्रदेशकै उत्पादन बढ्ने पूर्वानुमान गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र बर्दियाका प्रमुख विनोद घिमिरे बताउँछन् । कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रलायको तथ्यांक अनुसार नेपालमा झन्डै १४ लाख हेक्टरमा धान रोपिन्छ । वार्षिक सरदर ५५ लाख टन धान उत्पादन हुन्छ ।
जबकि, मुलुकलाई आत्मनिर्भर हुन झन्डै ६८ लाख टन धान चाहिन्छ । उत्पादनले भने धान्ने गरेको छैन । धान मात्र नभएर गहुँ, मकै, दलहनजस्ता खाद्यान्नको समेत आयातमै भर पर्नुपरेको छ । खाद्यान्नमा देशलाई आत्मनिर्भर बनाउन मल, बीउ र सिँचाइमा किसानको पहुँच पु¥याउने मात्र होइन, खेती प्रणालीलाई पनि आधुनिकीकरण गर्नुको विकल्प छैन ।
Discussion about this post